«Саха тыла – омукпут кэскилэ» диэн Төрөөбүт тыл, сурук-бичик күнүн чэрчитинэн саха тылын кэскилин тула кэпсэтии, санаа атастаһыыта буолла. Платон Алексеевич Ойуунускай аатынан литература судаарыстыбаннай түмэлэ Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин этнокултуураҕа салаата тэрийэн ыыттылар.
Бу тэрээһин саха тылын эйгэтин хаҥатыыга, сайыннарыыга туһуланна. Бу хайысхаҕа үлэлии-хамсыы сылдьар дьону түмэр аналлаах ыытылынна. «Ийэ тыл кэскилэ» өрөспүүбүлүкэ хамсааһынан салайааччыта Вилюяна Николаевна Никитина «Төрөппүт кыһата» бырайыагын туһунан кэпсээтэ. Бу бырайыак чэрчитинэн, тыаларынан сылдьан оҕолор тыллары-өстөрүн, сахалыы төһө билэллэрин үөрэтии түмүгүн иһитиннэрдэ. Суруналыыс, суруйааччы, «Күрүлгэн” уус-уран сурунаал дьаһабыла, «Кыым» хаһыат “Кулуһун” уус-уран сыһыарыытын эрэдээктэрэ Афанасий Гаврильевич Гуринов-Арчылан аан ситим сайдан турар кэмигэр өрө күүрүүлээхтик бэлиэтэнэрэ үөрүүлээҕин, саха тыла сах саҕаттан үөскээбит түҥ былыргы тыл буоларын, ону санскрит тылын үөрэппит Отто Бетлингк ылсан үөрэппитэ да туоһулуурун, бу кырдьаҕас тыл төрдө дириҥ силистээҕин, хас биирдии дорҕоон киһи мэйиитигэр баар көстүүнү үөскэтэрин кэпсээтэ. М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи Федеральнай Университет Арассыыйа Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттарын уонна култууратын үөрэтэр кыһа дириэктэрин билимҥэ солбуйааччыта, тыл үөрэҕин хандьыдаата, СӨ үөрэҕириитин туйгуна Матрена Петровна Попова уу сахалыы үөрэх ситимэ ыытыллара сөптөөҕүн, үөрэнэр кинигэ тылын-өһүн олус судургутутан кэбистэххэ, ыччат кэлин бу тылы өйдөөбөт буолуоҕун, оҕолорбутун төрөөбүт тыл туһа, инники кэскилбит диэн иитиэхтээхпитин эттэ. «Алтан» айти-оскуола дириэктэрэ, «Ийэ тыл кэскилэ» түмсүү көхтөөх уопсастыбанньыга саха тылынан үөрэнии сокуонун Кабарадино-Балкария өрөспүүбүлүкэни кытта тэҥнээн көрүүтүн иһитиннэрдэ. Сахалыы бикипиэдьийэни төрүттээччи, СӨ Ил Дарханын иһинэн тылы сайыннарар сэбиэт чилиэнэ Николай Николаевич Павлов-Халан үөрэх кыһаларыгар, идэлээхтэргэ сэлээннэммэккэ дьон-сэргэ саха тылын туһугар туруулаһарын ситиһэргэ ыҥырда. Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын дьиэтин генеральнай дириэктэрин солбуйааччы Иннокентий Афанасьевич Васильев-Лэгэнтэй Саха сиригэр олорор омуктар сомоҕолоһууларын тэрийэр сыалтан оҕолорго анаан саха тылыгар күрэс ыытыахха сөбүн эттэ. Ыытааччы, тыл билимин хандьыдаата Ангелина Афанасьевна Кузьмина аан ситимҥэ саха тылын эйгэтин кэҥэтэр үлэ туһунан кэпсээтэ уонна тылы билбэт оҕо уус-уран литератураны ааҕара инникитин уустук буолуоҕун, ол туһугар өйдөтөр, сырдатар үлэни күүскэ ыытар санаатын тириэртэ. Маны тэҥэ тэрээһиҥҥэ М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи Федеральнай үнэбэрситиэт аспирана, “Үс” түмсүү кыттыылааҕа Дмитрий Васильевич Андросов, М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи Федеральнай үнэбэрситиэт, Хотугулуу-Илиҥҥи норуоттар тылларын уонна култуураларын үнүстүтүүтүн 3 кууруһун устудьуона, Арассыыйа Федерациятын Бэрэсидьиэнин уонна Бырабыыталыстыбатын стипендиата Данилов Игорь Альбертович кытыннылар. Инникитин ситимнээх үлэ салҕанарыгар хас биирдии кыттааччы санаатын этиннэ уонна инстаграмҥа быһа биэриигэ холбонон олорон истээччилэргэ төрөөбүт тылы үөрэтэргэ, уу сахалыы саҥарарга ыҥырдылар.
Ангелина Кузьмина.