Оҕолоор, мин эһиэхэ бэйиэт, тылбаасчыт, оҕо суруйааччыта, публицист, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун бэйиэтэ Иван Васильевич Мигалкин туһунан кэпсиэхпин баҕарабын.
Иван Васильевич 1954 сыллаахха Уус Алдан улууһун Хоро нэһилиэгэр учуутал дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүт. 1973 сыллаахха Бүлүү педучилищетын бүтэрбит. Бүтэрээт, Горькай аатынан Литературнай институукка поэзия салаатыгар киирбитэ. Мүрү орто оскуолатыгар саха тылын уонна литературатын учууталынан, «Эдэр коммунист», «Кыым», «Ленинскэй тэрийээччи» хаһыаттарга кэрэспэдьиэнинэн, Муома улууһун Соболоох интэринээтигэр сэбиэдиссэйинэн, Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһататыгар эрэдээктэринэн, «Бороҕон-ТВ» телестудиятын сүрүн эрэдээктэринэн үлэлээбитэ. 2011 сылтан Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын Сойууһун бэрэссэдээтэлэ буолбута. Иван Васильевич Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Н. Е. Мординов Амма Аччыгыйа аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Президенын оҕо литературатын уобалаһыгар бириэмийэтин лауреата, Уус Алдан улууһун ытык киһитэ, Есенин кыһыл көмүс мэтээлинэн наҕараадаламмыта (Арассыыйа суруйааччыларын Сойууһун наҕараадата) уонна Н. Гумилев Улахан үрүҥ көмүс мэтээлин хаһаайына.
Бастакы кинигэтэ «Ньургуһуннаах сурук» 1976 сыллаахха тахсыбыта. Нуучча уонна омук литературатын айымньыларын сахалыы тылбаастаабыта.
Бастакы анаарыым
Мин аан бастаан поэт хоһоонун кытта 3 саастаахпар билсибитим. Ийэм «Будильник» диэн хоһоонун миэхэ аахпыта. Кыракый будильник турар кэм кэлбитин сыыспакка биллэрэрин туһунан кэпсэнэр. Бу хоһоонун Иван Васильевич 1968 сыллаахха Тулунаҕа суруйбут. Онтон 4 саастаахпар аҕам бэйиэт «Бастакы саҥа» диэн хоһоонун аахпыта. Хоһооҥҥо кырачаан оронуттан түһэн ийэтигэр кэлэн «Ийэ» диэн бастакы саҥатынан төрөппүттэрин үөрдүбүтүн туһунан хоһуйуллубут. Бу тэттик хоһоонун суруйааччы 1969 сыллаахха Дьокуускай куоракка суруйбут. 5 саастаахпар «Бэрэски» диэн хоһоонун билбитим. Бэйиэт эдьиийэ Фрося минньигэс бэрэскини астыырын суруйбут. Бу хоһоону өйдөөн хаалбыппын, сөбүлээн сиир аһым – бэрэски туһунан киһи аахтар ааҕа олоруох курдук үчүгэйдик суруллубут этэ. Ону эбиитин мин эдьиийим Фрося эмиэ наһаа минньигэс бэрэскини астыыр. Бу хоһоонун Иван Мигалкин 1974 сыллаахха Москваҕа суруйбут эбит.
Оттон бастакы кылааска үөрэнэ сылдьан Иван Мигалкин «Махтал» диэн хоһоонун олус сөбүлээн аахпытым. Бу хоһоонун 1967 сыллаахха Тойон Мүрүгэ суруйбут. Хоһооҥҥо кини бастакы букубаарын долгуйан туран илиитигэр ылбытын, учууталларыгар, оскуолатыгар эйэҕэс эҕэрдэ тылларын суруйбут. Быйыл Иван Мигалкин «Куоска уонна кутуйах» диэн остуоруйатын сөбүлээн аахтым. Бу остуоруйаҕа былыр биир балаҕаҥҥа куоска уонна кутуйах олус иллээхтик олорбуттарын туһунан суруллубут. Ол гынан баран биирдэ кутуйах дьэдьэни уоран сиэбит. Онон остуоруйаҕа суруйааччы сымыйалыыр, иҥсэлээх буолар куһаҕанын оҕолорго тиэрдэр. Иван Васильевич айымньыларын “Кустук” диэн ааҕыы дьарыгар учууталым Антонина Алексеевна Шишигина олус интириэһинэйдик кэпсээбитэ уонна кини айымньыларын ырыппыппыт.
Суруйааччылыын көрсүһүүм
2017 сыллаахха атырдьах ыйын 25 күнүгэр “Бичик” кыһата Ленин болуоссатыгар кинигэ быыстапка-дьаарбаҥкатыгар суруйааччылары кытта көрсүһүү тэрийбитэ, онно сөбүлүүр суруйааччыбыттан “Сулус санаалар” диэн кинигэтигэр автограф ылан наһаа үөрбүтүм. Иван Васильевич “Петяҕа бары дьолу баҕарабын” диэн суруйбута.
Майаҕа «Таммахтар» литературнай түмсүү тэрийиитинэн, «Мигалкин ааҕыылара» кэмпириэнсийэ буолбута. Ааҕыыга Иван Васильевич Мигалкин түөрт уонтан тахса сыл иһигэр 51 кинигэтэ күн сирин көрбүтэ, үгүс ааҕааччы сэргээбит, кыра, орто саастаах оҕолор ааҕар, үөрэнэр кинигэлэрэ буолбут айымньылардааҕа бэлиэтэммитэ. «Бэлэм буол+» хаһыакка «Суруйааччылар оҕолорго» диэн балаһаҕа тахсыбыт «Суруйааччы кэс тыла» диэн Иван Мигалкин ыстатыйатын аахтым. Бу ыстатыйаҕа сөбүлүүр бэйиэтим оҕо сааһын суруйбут. Иван Васильевичка элбэх кырачаан ааҕааччылары, ситиһиилэри, дьолу, кытаанах доруобуйаны уонна оҕолорго анаан өссө саҥа айымнылары суруйарыгар баҕарабын.
Антонов Петя, Дьокуускайдааҕы «Арыллыы» суруналыыстыка куруһуогун үөрэнээччитэ.
Хаартысканы аан ситимтэн туһанныбыт