Оҕо барахсан сүүрэн-көтөн, мэниктээн улаатар. Күндү төрөппүттэр, оҕоҕутун кытта бииргэ дьарыктаныҥ, элбэхтик кэпсэтэн саҥарар-толкуйдуур дьоҕурун сайыннарыҥ. 3-4 саастаах оҕолору маннык оонньотуохха сөп.
Чооруостар уонна массыыналар
Сыала: Оҕолору араас хайысхаҕа бэйэ-бэйэлэригэр кэтиллибэккэ сүүрэргэ, оонньотооччу саҥатыгн өйдөөн истэргэ үөрэтии.
Ис хоһооно: Оҕолор устуулларга олороллор, уйаларыгар олорор барабыай буолаллар. Оттон саала биир өттүгэр иитээчи илиитигэр урууллаах турар. Массыына буолар. Оонньотооччу «Чооруостар көттүлэр» —диэтэҕинэ устуулларыттан туран, илиилэринэн кынатынан сапсынар курдук дайбаналлар. «Массыына кэлэн иһэр, чооруостар» диэтэ да, оҕолор устуулларыгар тиийэн олороллор. Массыына гарааһыгар төннөр. Оонньотуох иннинэ чыычаахтар хайдах көтөллөрүн, хайдах туорааҕы тоҥсуйан аһыылларын көрдөрүллүөхтээх. Массыына буолар оҕону уларыта сылдьыллар.
Маҥан куобахчаан олорор
Сыала:Болҕомтолоох буоларга, этиигэ сөп түбэһиннэрэн хамсанарга үөрэтии. Оҕону үөрдүү.
Ис хоһооно: Хос биир өттүгэр оҕолор устуулларга олороллор. Иитээччи бары куобахчааннар буолалларын, ырааһыйаҕа тахсалларын туһунан быһаарар. Оҕолор хос ортотугар киирэн, чохчойон олороллор.
Иитээччи этэр:.
Маҥан куобахчаан олорор
Кулгаахтарын хамсатар.
Маннык, маннык
Кулгаахтарын хамсатар.
Оҕолор төбөлөрүгэр илиилэрин туттан хамсаталлар.
Куобахчаан олорон тоҥмут
Атахпытын иттиэххэ.
Тас, тас, тас, тас
Атахпытын иттиэххэ.
Оҕолор ытыстарын таһыналлар.
Куобахчаан туран тоҥмут,
Куобахчаан эккириир,
Оппаа-оппаа-оппаа,
Куобахчаан эккириир,
Биир сиргэ туран икки атахтарыгар эккирииллэр.
Бөрө куобахчааны куттаата,
Куобахчаан куотан хаалла.
Иитээччи бөрө куукулатын көрдөрөр, оҕолор бэйэлэрин миэстэлэригэр куотан хаалаллар.
Чугдаарар мээчик
Сыала:Бэрээдэктээхтик, ыһыллыбакка оонньуурга үөрэтии.
Ис хоһооно: Хос биир өттүгэр оҕолор устуулларга олороллор. Иитээччи оҕолорго мээчиги оҕустахха, хайдах курдук чэпчэкитик үөһээ тэйэрин көрдөрөр уонна маннык хоһоон ааҕар:
Мин чугдаарар мээчигим,
Эн ханна тэйиэккэлээтиҥ?
Кыһыл, араҕас, күөх,
Эйигин сатаан эккирэппэппин!
Онтон биир-икки оҕо мээчиги кытары эккирииллэр, хоһоону үтүктэллэр. Хоһооннорун аахпыттарын кэннэ «билигин ситиэм» диэн баран эккирэппитэ буолар. Оҕолор олорор миэстэлэригэр куоталлар.
Дьокуускай куорат
81 №-дээх «Солнышко»
уһуйаанын иитээччитэ Елена БОНДАРЕВА.